در ميان كشورهاي مشرق زمين بيگمان ايران تنها كشوري بود كه در نظام تعليم و تربيت خود بيشترين اولويت را به ورزش و تربيت بدني داده بود، چه در حالي كه چينيان، همانگونه كه پيش از اين گفتيم، به امر ورزش وتربيت بدني توجه چنداني نداشتند و هندوان نيز پرورش تن و فعاليتهاي بدني را گاه حتي مذموم هم مي دانستند، ايرانيان به اهميت و ارزش توانايي و سلامت بدن به عنوان وسيله بسيار مهمي براي فراهم آوردن ارتشي سلحشور و پيروزمند پي برده بودند.

وظيفه بزرگ حفظ مرز و بوم ايران، كه به موجب تعاليم زرتشت سرزميني مقدس به شمار مي رفت، و نيز ميل به كشورگشايي و تسخير سرزمين هاي مجاور ايجاب مي كرد كه جوانان از تعليمات نظامي منظمي كه اساس آن طبعاً پرورش و تربيت بدني بود برخوردار گردند و از اين رو در حقيقت برنامه آموزشي گروه بسياري از جوانان به تعلميات نظامي و مهارتهاي بدني محدود مي شد تا بتوانند شرايط و كيفيتهاي لازم براي يك سرباز خوب و شايسته را بدست آورند.

خلاصه آنكه به استثناي فرزندان طبقه  اعيان و شاهزادگان تقريباً همه آموزش و پرورش به تربيت بدني محدود مي شد و تربيت بدني هم با توجه به اهداف نظامي شكل مي گرفت. كودكان تا هفت سالگي زير نظر مادران پرورش مي يافتند و پسران از هفت سالگي تحصيلات رسمي خود را آغاز مي كردند واز همان هنگام رسماً متعلق به كشور شناخته مي شدند و تا سن پانزده سالگي به آموختن فنون نظامي مشغول بودند و از سن پانزده سالگي خدمت در ارتش را شروع مي كردند و تا پنجاه سالگي همچنان به عنوان عضو رسمي ارتش در خدمت باقي بودند. [1] فرزندان طبقه اشراف واعيان و شاهزادگان به روايت هرودوت تا بيست سالگي و به روايت استرابون تا 24 سالگي به تحصيل ادامه مي دادند و براي فرماندهي سپاه و حكمراني و دادرسي آماده مي شدند.

تاريخ تربيت بدني در قرون وسطي

در اواخر حكومت امپراطوري روم كه به دليل خودكامگي حكام و فساد و رشوه خواري و ضعف حكومت مركزي در حال انقراض و انحطاط بود، بربرها با هجومي گسترده در اوايل قرن ششم ميلادي، تمدن و فرهنگ روميان را متلاشي كردند و ويراني و بي نظمي و وحشت و خونريزي را براي مردم آن دوران به ارمغان آورند. معاملات و تجارت و داد و ستد، و برنامه هاي آموزشي و تعليم و تربيت در اين دوره تقريباً تعطيل شد و زندگي قبيله اي در ميان مردم مجدداً رونق پيدا كرد.

دوران حكومت بربرها كه حدود شش قرن به طول انجاميد از تاريك ترين دوران تمدن بشري به شمار مي آيد و پس از پايان دوره مذكور بود كه تلاشهايي جهت دست يابي به فرهنگ و تمدن بهتر صورت پذيرفت. عوامل و سازمانهاي متعددي دست به دست هم داده و در برقراري آرامش و ثبات و امنيت مجدد كوشيدند، تا اينكه تاخت و تازها پايان گرفت و به مرور مردم به زندگي و داد و ستد عادي پرداختند. معاملات و تجارت تجديد حيات يافت، شهرها رشد و عظمت و اهميت بيشتري پيدا كردند و موسسات فرهنگي و آموزشي جديد، متناسب با نيازهاي جامعه آن زمان به وجود آمد و دانشگاههايي تأسيس شد و موفقيتهاي نسبتاً خوبي به دست آمد كه به طور كلي كسب اين موفقيتها مرهون: كليساها – رهبانيت و ديرها – فئوداليسم – شهرها و نهادهاي اجتماعي و بالاخره شيوه هاي تعليم و تربيت مذهبي بود.

تربيت بدني در آغاز دوره مسيحيت

امپراطوري روم كه به دليل زندگي هاي مجلل و عيش و عشرتهاي طبقه اعيان و اشراف رو به انهدام و ضعف بود، مصادف بود با آغاز دوره مسيحيت كه با زباني ساده و عباراتي روشن و واضح و قابل فهم و درك و احساس همگان توضيح داده مي شد. عشق به كمال مطلوب خدايي، دلسوزي و همدردي و همفكري با دوستان و ترس از كيفر خداوندي از جمله مطالبي بود كه اعماق وجود مردم اثر گذاشت. اصول و عقايد مسيحيت اميد تازه اي در دل و جان مردم آن زمان دميد. اين عقيده انقلابي كه همه انسانها در نزد خداوند برابرند، در طبقات پايين اجتماع بسيار اثر گذاشت و فضيلت فردي موردتوجه قرار گرفت.